شب چله

بازدیدها: 31

شب چله یا شب یلدا از جشن های باستانی و کهن است که از دیرباز در میان ایرانیان مرسوم می باشد. از نظر علمی این شب مصادف است با انقلاب زمستانی. طولانی ترین شب سال می باشد و همین سبب برپا شدن جشن یلداست. یلدا، به فاصله زمانی بین غروب آفتاب آخرین روز پاییز،30آذر و طلوع آفتاب نخستین روز زمستان،یکم دی ماه گفته می‌شود. این واژه ریشه سریانی دارد و معنی تولد و زایش می دهد.
در روزگاران گذشته این باور وجود داشت که نور و روشنایی و تابش خورشید نماد نیک و موافق بوده، و با تاریکی و ظلمت شب، که آن را نماینده اهریمن میشماردند، در نبرد و کشمکش اند. مردم دوران باستان و از جمله اقوام آریایی، از هند و ایرانی – هند و اروپایی، دریافتند که کوتاه ترین روزها، آخرین روز پاییز و شب اول زمستان است و بلافاصله پس از آن روزها به تدریج بلندتر و شب ها کوتاهتر می شوند، از همین رو آن را شب زایش خورشید نامیده و آغاز سال قرار دادند. در واقع در آن روزگار سال جدید با فصل سرد آغاز میشد.
سفره شب یلدا، میَزد Myazd نام داشت و شامل میوه‌های تر و خشک، انواع آجیل یا به اصطلاح زرتشتیان، لُرک Lork که از لوازم این جشن و ولیمه بود، به افتخار و ویژگی “اورمزد” و “مهر” یا خورشید برگزار می‌شد. هندوانه، انار و شیرینی و میوه های گوناگونی که بر سر این سفره قرار دارد همه جنبه نمادی دارند. به طور مثال انار و هندوانه با رنگ سرخشان نمایندگانی از خورشید در شب به شمار می روند.
رسم دیگری که از گذشته تا به امروز در این شب مردم به آن میپردازند تفال یا دیوان حافظ می باشد.
در گذشته که سال را با این روز آغاز میکردند، روز پس از شب یلدا (یکم دی ماه) را خورروز (روز خورشید) و دی گان؛ می‌خواندند و به استراحت می‌پرداختند و تعطیل عمومی بود. ایرانیان درخت سرو را مظهر قدرت در برابر تاریکی و سرما می دانستند و در خورروز در برابر آن می ایستادند و عهد می کردند که تا سال بعد یک سرو دیگر بکارند.